چگونه یک تنبک خوب بخریم ؟ تشخیص تنبک خوب از بد

چگونه یک تنبک خوب بخریم ؟ تشخیص تنبک خوب از بد

یکی از مسائلی که برای نو آموزان تنبک مطرح است همین چگونگی تشخیص تنبک خوب از بد است. این مشکل حتی برای تنبک نوازان حرفه هم پیش آمده است که وقتی به دنبال یک ساز خوب هستند باید نکاتی زیادی را مورد نظر داشته باشند تا بتوانند تنبک مناسب خود را پیدا کنند

مشخصات و شکل کلی ساز تنبک

بگذارید ابتدا قبل از آنکه سراغ توضیحات برویم یک نمای کلی از این ساز را برای شما بکشیم و سپس سراغ سوال "چگونه یک تنبک خوب بخریم ؟" برویم.

به شکل توجه کنید. ساز تنبک داری چند بخش و دو ویژگی اصلی است که در پایین نام میبریم و توضیح مختصری نیز میدهیم.

بخش های داخل شکل عبارت اند از:

• پوست : تولید کننده اصلی صدای تنبک است. با برخورد انگشتان بر روی ساز
• محل قرارگیری توقه درون ساز: جزو فاکتور های داخل سازی است
• کاسه : تنین حاصل از برخورد انگشتان به پوست را افزایش میدهد یا در خود نگاه میدارد
• نفیر : صدا را به بیرون هدایت میکند
• نلبکی : این قسمت برای کنترل بهتر ساز روی پا است و البته جنبه زیبایی هم دارد. به تعادل ساز در حالت ایتاده نیز کمک میکند.

ویژگی های مهم داخل شکل عبارت اند از:

• اندازه دهنه : به قطر دایره که پوست روی آن قرار میگیرد میگویند
• ارتفاع ساز : ابعاد طولی ساز از ابتدا تا انتهای ضرب

اگر به دنبال یک منبع مناسب برای آموزش ساز تنبک میگردید به صفحه آموزش تنبک ما سر بزنید. البته مدرس ما آقای غلامرضا صدرالدینی هستند که به صورت حضوری در آموزشگاه حضور دارند

ویژگی هایی که یک ساز تنبک خوب باید داشته باشد

از آنجایی که ساز های کنونی از چوب های مختلف با سنوات متفاوت و الگو های مختلف ساخته شده اند، بنابراین شناخت ساز خوب از بد و صدای درست از غلط به سالها تجربه و تخصص نیاز دارد اما در حدی که در این مقاله بتوان نوشت و مجال باشد جهت کمک به هنرجویان بررسی میشود. به طور کلی این فاکتور های در تشخیص تنبک خوب از بد مورد برری قرار میگیرند.

• جنس چوب بدنه
• اندازه دهنه
• ارتفاع ساز
• نفیر استاندارد
• پوست مناسب
• داخل سازی و فاکتور های پنهان

1 . انواع چوب های رایج در جنس بدنه تنبک

چوب گردو

چوب بسیار خوب و مناسب برای انواع ساز، بخصوص ضرب است که به طور کلی به دو دسته گردو سیاه (مناطق خشک) و گردو سفید (مناطق پر آب) میتوان تقسیم کرد

ازآنجایی که ساز ضرب دارای سوپاپ خروجی به نام نفیر است (در بالا شرح داده ایم) و کلیت صدا از این قسمت خارج میشود گردو سیاه به لحاظ استحکام بالا و نقوش زیبای آن برای تنبک از گردو سفید بهتر است. زیرا خوش صدا تر و خوش نقش تر میشود.

چوب توت

چوب درخت توت بهترین چوب برای ساز ضرب میباشد. به علت وجود وجود یک شیره خاص داخل این چوب بعد از خشک شدن این شیره تبدیل به نوعی کریستال میشود که بهترین تنین و زنگ را برای ساز تنبک دارد.

چوب ون یا زبان گنجشک

از رده درختان سوزنی برگ است و از خانواده چوب گردو میباشد. این چوب بسیار محکم و خوش نقش است و از لحاظ نقوش و شباهت با چوب توت شباهت زیاد دارد. با این تفاوت که چوب توت زرد رنگ است ولی وت سفید است.

در کنار سه چوب دکر شده چوبهای دیگری مثل بید ، کُنار ، سدود و کبوده و غیره نیز امروزخ مورد استفاد هقرار میگیرند که مانند سه چوب ذکر شده کیفیت ندارند موقع خرید ساز تنبک مناسب یکی از چوب بالا را انتخاب کنید.زیرا چوب های دیگر جزو چوب های کیفیت متوسط و یا پایین است.

از لحاظ قیمت ساز های ساخته شده با چوب توت گران قیمت ترین و بعد از آن ها به ترتیب گردو ، زبان گنجشک است.

دیگر فاکتور های مهم در بدنه ساز تنبک

به غیر از استحکام و چگالی و نقوش زیبا برای تنبک مطالب دیگری جهت تشخیص تنبک خوب از بد باید مد نظر باشد. مثل سلامت کامل چوب یعنی بدون ترک و تیکه چوب باشد. رنگ آن نیز مهم است چون رنگ باید جوری انتخاب شود که منافذ چوب بسته نشود تا صدای آن خراب نگردد ولی متاسفانه امروزه از رنگهای صنعتی استفاده میشود چون زیبایی ظاهری دارد.ولی در عمل باعث گرفتگی صدا و کاهش کیفیت چوب است.

2 . اندازه دهنه ساز تنبک

به قطر دایره که پوست ساز روی آن قرار میگیرد اندازه دهنه گفته میشود. یادتان باشد که شماره دهنه با سانتی متر اندازه گیری نمیشود و یک میزان دیگر دارد که باید به صورت تجربی با دیدن ساز های مختلف متوجه بشید که چطور اندازه دهنه ساز تنبک را تشخیص دهید.

به طور کلی موقع انتخاب دهنه ساز بنا به فیزیک دست خوردتان و بزرگی و کوچکی آن این فاکتور را انتخاب کنید. معمولا دهنه های کوچک تر برای کودکان و خانم ها و بزرگتر برای آقایان توصیه میشود. دهنه شماره 27 مناسب است. سعی کنید معیار مقایسه خودتان را ساز تنبک با اندازه دهنه 27 قرار دهید.

بهترین دهنه بین 27 تا 28/5 است البته ساز هایی با دهنه 26/5 ولی کاسه بزرگ دیده شده اند که خوش صدا هستند.

3 . ارتفاع ساز و نسبت نفیر به کاسه

ارتفاع ساز تنبک از تاثیر گذار ترین فاکتور ها بر روی شکل گیری نشستن شما روی صندلی موقع تنبک نوازی و نحوه دست گرفتن ساز است. تصور کنید که یک ساز با ارتفاع زیاد در دست دارید ، قطعا موقع نگاه داشتن آن ساز رو به پایین خم میشود. یا اگر نسبت نفیر به کاسه کم و زیاد باشید کنترل کردن ساز روی پا سخت میشود و تمرکز نوازنده را بر هم میزند.به طور استاندارد اندازه نفیر و کاسه با هم برابرند.

علاوه بر این نکات زیبایی ساز هم بستگی به نسبت های صحیح ساز دارد و نباید ساز در نگاه اول قناص جلوه کند. پس حتما با دقت این فاکتور را بررسی کنید. یک نسبت کلی بین ارتفاع و دهنه ساز وجود دارد و معمولا ساز های کوتاه تر دهنه های کوچک تر دارند. ارتفاع مناسب ساز نزدیک به نیم متر یا دقیق تر 46 سانت است.

4 . ویژگی نفیر استاندارد

سوراخ نفیر از اهمیت بسیار بالا یی برخوردار است.چون کوچک و بزرگ بودن آن در کیفیت صدا بسیار موثر است. بدان معنا که اگر س.راخ نفیر متناسب با قطر دهنه بزرگ و عمق کاسه نباشد هر قدر آن ساز چوب مرغوب و ساخت عالی داشته باشید صدای مطلوب را نخواهد داشت. پس نفیر از نظر قطر مناسب با دهنه و از نظر طول اندازه کاسه است.

5 . پوست خوب برای تنبک کدام است

به طور کلی سه مدل پوست بنابر سلیقه نوازدگان روی ساز قرار میگیرد. عبارت اند از : بز ، شتر ، گوساله.صدای پوست بز کمی تیزتر ولی گوساله معمولی و شتر کمی بم و سفت است.

6 . داخل سازی ، عامل تضمین کننده سلامت تنبک

منطورمان از داخل سازی یکسری زیر ساخت هایی روی لبه ساز است و قرار دادن توقه در لبه داخلی ساز. بدون لبه سازی صدای بشکن یا پِلَنگ به خوبی استخراج نمیشود زیرا در زیر پوست چوب قطور وجود دارد و صدا را خفه میکند. منظور از لبه سازی کمی تیز کردن و زاویه دادن به لبه دهنه است.

منظور از قرار دادن توقه در داخل دهنه قرار دان یک چوب به شکل دایره یی در دیواره های داخلی بنده ساز تنبک جهت جلوگیری از تابیده شدن دهنه توسط فشار فوق العاده زیاد پوست روی چوب است.